Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một yếu tố quan trọng trong hệ thống phúc lợi xã hội tại Việt Nam, không chỉ dành cho công dân trong nước mà còn áp dụng cho người lao động nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về các quy định, chế độ, và mức đóng bảo hiểm xã hội dành cho người nước ngoài.
Cùng Phát Triển Doanh Nghiệp tìm hiểu rõ về chế độ BHXH, các quy định pháp lý liên quan, và mức đóng bảo hiểm cho người lao động nước ngoài thông qua bài viết dưới đây.
Quy định về bảo hiểm xã hội cho đối tượng là người nước ngoài
Bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người nước ngoài là một chủ đề quan trọng đối với cả người lao động nước ngoài và các doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam. Theo quy định tại Điều 2 Nghị định 143/2018/NĐ-CP, các quy định về bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với người lao động nước ngoài đã được nêu rõ, nhằm đảm bảo sự công bằng và đầy đủ quyền lợi cho họ khi làm việc tại Việt Nam.
Khi người lao động nước ngoài tham gia BHXH, họ được hưởng các chế độ bảo hiểm tương tự như người lao động Việt Nam, bao gồm chế độ ốm đau, thai sản, bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, cùng với chế độ hưu trí và tử tuất. Điều này đảm bảo sự bảo vệ về mặt tài chính và y tế trong suốt quá trình làm việc tại Việt Nam.
Việc hiểu rõ quy định và điều kiện tham gia BHXH không chỉ giúp người lao động nước ngoài bảo vệ quyền lợi của mình mà còn hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc thực hiện đúng các nghĩa vụ pháp lý.
Điều kiện tham gia bảo hiểm xã hội cho người nước ngoài
Để người lao động nước ngoài có thể tham gia BHXH bắt buộc, cần phải đáp ứng một số điều kiện cụ thể. Theo Điều 2 của Nghị định số 143/2018/NĐ-CP, các điều kiện cơ bản bao gồm:
- Giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề: Người lao động nước ngoài muốn tham gia BHXH phải có giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề, hoặc giấy phép hành nghề hợp pháp do cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam cấp. Điều này đảm bảo rằng người lao động đang hoạt động hợp pháp và có sự công nhận chính thức từ các cơ quan chức năng.
- Hợp đồng lao động: Người lao động nước ngoài cần có hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hoặc hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 01 năm trở lên với người sử dụng lao động tại Việt Nam. Điều này cho thấy mối quan hệ lao động giữa hai bên là lâu dài và có sự cam kết từ cả hai phía.
Tuy nhiên, có một số trường hợp ngoại lệ không bắt buộc tham gia BHXH, cụ thể là:
- Di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp: Nếu người lao động nước ngoài đang di chuyển trong nội bộ của doanh nghiệp mẹ hoặc chi nhánh đã thành lập hiện diện thương mại tại Việt Nam, và nếu họ đã làm việc tại doanh nghiệp mẹ ít nhất 12 tháng trước đó, thì họ không cần tham gia BHXH bắt buộc. Đây là trường hợp áp dụng cho nhà quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia và lao động kỹ thuật của doanh nghiệp.
- Đủ tuổi nghỉ hưu: Những người lao động nước ngoài đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật cũng không cần tham gia BHXH bắt buộc.
Mức đóng BHXH cho người nước ngoài mới nhất hiện nay
Việc tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động nước ngoài tại Việt Nam đang ngày càng trở nên phổ biến và cần thiết hơn bao giờ hết. Các quy định mới nhất về mức đóng BHXH cho người nước ngoài được thiết lập nhằm đảm bảo quyền lợi của người lao động và tuân thủ quy định pháp luật. Dưới đây là thông tin chi tiết về mức đóng BHXH theo quy định hiện hành.
Mức đóng BHXH của người lao động là người nước ngoài
Căn cứ theo Khoản 1, Điều 12, Nghị định 143/2018/NĐ-CP, từ ngày 1/1/2022, người lao động nước ngoài thuộc đối tượng bắt buộc phải tham gia BHXH nếu họ ký hợp đồng lao động tại Việt Nam. Họ sẽ phải đóng 8% mức tiền lương tháng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Điều này đảm bảo rằng họ sẽ có chế độ lương hưu và bảo hiểm tử tuất khi làm việc lâu dài tại Việt Nam.
Ngoài ra, theo Quyết định 595/QĐ-BHXH, người lao động nước ngoài cũng phải tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Cụ thể, người lao động nước ngoài phải đóng thêm:
- 1,5% mức lương tháng vào quỹ BHYT, để đảm bảo quyền lợi khám chữa bệnh.
- 1% mức lương tháng vào quỹ BHTN, nhằm hỗ trợ trong trường hợp thất nghiệp.
Mức đóng BHXH đối với doanh nghiệp sử dụng lao động là người nước ngoài
Doanh nghiệp sử dụng lao động nước ngoài cũng có trách nhiệm đóng BHXH cho người lao động. Căn cứ theo Điều 13, Nghị định 143/2018/NĐ-CP, từ ngày 1/1/2022, doanh nghiệp phải trích đóng trên quỹ tiền lương tháng như sau:
- 14% vào quỹ hưu trí và tử tuất.
- 3% vào quỹ ốm đau và thai sản.
- 0,5% vào quỹ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.
Nếu doanh nghiệp thuộc ngành nghề có nguy cơ cao về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, mức đóng có thể giảm xuống 0,3% khi có sự chấp thuận từ Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.
Thủ tục tham gia BHXH dành cho người nước ngoài
Hồ sơ tham gia BHXH cho người sử dụng lao động nước ngoài
Để thực hiện thủ tục đăng ký BHXH cho người lao động nước ngoài, đơn vị sử dụng lao động cần chuẩn bị một số hồ sơ quan trọng, bao gồm:
- Tờ khai đơn vị tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK3-TS), mẫu này bắt buộc khi có sự thay đổi thông tin hoặc khi đơn vị lần đầu tham gia BHXH cho lao động nước ngoài.
- Danh sách kê khai báo tăng lao động nước ngoài tham gia BHXH (Mẫu D02-TS), dùng để khai báo bổ sung thông tin người lao động nước ngoài.
Hồ sơ cho người lao động khi tham gia BHXH
Người lao động nước ngoài tham gia BHXH tại Việt Nam phải điền Tờ khai tham gia BHXH (Mẫu TK1-TS). Khi điền mẫu này, cần đặc biệt chú ý các thông tin cá nhân như họ tên, quốc tịch phải được ghi theo đúng phiên âm quốc tế. Nếu người lao động chưa có mã số BHXH, mẫu này cần được sử dụng để đăng ký cấp mã.
Ngoài ra, tất cả các tài liệu, hồ sơ cá nhân của người lao động nước ngoài phải được dịch sang tiếng Việt và có xác nhận công chứng theo quy định của pháp luật Việt Nam. Điều này bao gồm hộ chiếu, giấy phép lao động và các giấy tờ liên quan khác.
Quy trình đăng ký BHXH cho người lao động là người nước ngoài
Bước 1: Nộp hồ sơ đăng ký BHXH
Theo quy định của Nghị định 143/2018/NĐ-CP và Luật Bảo hiểm xã hội 58/2014/QH13, người sử dụng lao động có trách nhiệm nộp hồ sơ đăng ký bảo hiểm xã hội cho người lao động nước ngoài trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ký hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc. Hồ sơ cần phải được nộp cho cơ quan bảo hiểm xã hội có thẩm quyền để đảm bảo việc thực hiện bảo hiểm xã hội được chính thức và hợp lệ.
Hồ sơ đăng ký BHXH lần đầu gồm có:
- Tờ khai tham gia bảo hiểm xã hội của người sử dụng lao động
- Tờ khai tham gia bảo hiểm xã hội của người lao động
Việc chuẩn bị đầy đủ và chính xác các giấy tờ trong hồ sơ là bước đầu tiên quan trọng để đảm bảo quy trình đăng ký diễn ra suôn sẻ. Người sử dụng lao động cần đảm bảo rằng các tài liệu và thông tin được cung cấp là chính xác và hợp lệ để tránh các vấn đề phát sinh sau này.
Bước 2: Giải quyết hồ sơ đăng ký BHXH
Sau khi hồ sơ được nộp, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ tiến hành xem xét và giải quyết hồ sơ trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ. Đây là khoảng thời gian mà cơ quan bảo hiểm xã hội cần để kiểm tra và xác minh các thông tin trong hồ sơ, cũng như xử lý các yêu cầu liên quan đến việc cấp thẻ bảo hiểm xã hội.
Nếu cơ quan bảo hiểm xã hội gặp phải vấn đề hoặc không thể cấp thẻ bảo hiểm xã hội, họ có trách nhiệm thông báo bằng văn bản và cung cấp lý do chi tiết. Điều này giúp người sử dụng lao động và người lao động nước ngoài biết được lý do và có thể thực hiện các bước tiếp theo cần thiết để hoàn thiện hồ sơ hoặc khắc phục các vấn đề gặp phải.
Tại sao người nước ngoài nên mua BHXH khi sinh sống và làm việc tại Việt Nam
Bảo hiểm xã hội không chỉ giúp bạn đảm bảo sự hỗ trợ tài chính trong trường hợp ốm đau, tai nạn hay khi bạn nghỉ hưu mà còn cung cấp các dịch vụ y tế cần thiết. Tham gia BHXH giúp bạn tránh được những rủi ro tài chính lớn nếu bạn gặp phải vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hoặc sự cố không mong muốn. Bảo hiểm xã hội cũng giúp tích lũy các khoản hỗ trợ tài chính khi bạn về hưu hoặc khi bạn không thể làm việc vì lý do sức khỏe. Đối với người nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam, việc tham gia bảo hiểm xã hội đảm bảo rằng bạn sẽ có nguồn thu nhập ổn định trong các trường hợp khẩn cấp hoặc khi bạn không còn đủ sức khỏe để làm việc.
Bảo hiểm xã hội cho người nước ngoài là một phần không thể thiếu trong việc bảo vệ quyền lợi của người lao động, đảm bảo sự an tâm trong quá trình làm việc và sinh sống tại Việt Nam. Nắm rõ các chế độ, quy định, và mức đóng BHXH không chỉ giúp người lao động nước ngoài hiểu rõ trách nhiệm của mình mà còn giúp họ biết được những quyền lợi mà mình được hưởng.
Bên cạnh BHXH, bảo hiểm sức khỏe là một giải pháp hữu hiệu để bảo vệ toàn diện cho sức khỏe của bạn. Bảo hiểm sức khỏe của bảo hiểm VietinBank – gói bảo hiểm VBI Care là lựa chọn đáng tin cậy, cung cấp nhiều gói dịch vụ phù hợp, giúp bạn giảm bớt lo lắng về chi phí y tế và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe. Nếu như bạn có nhu cầu mua bảo hiểm sức khỏe của VBI hãy liên hệ tới hotline: 1900.1566 hoặc website https://myvbi.vn/ để nhận được giải đáp thắc mắc sớm nhất.
